مبانی نظری تعالی سازمانی
موفقیت سازمانی ممکن است با استفاده از ابزارهای متفاوتی صورت پذیرد و هر سازمان ممکن است دیدگاه موفقیت متفاوتی داشته باشد. رضایی و همکاران (2018) بیان کردند که برای موفقیت بلندمدت، سازمان ها باید سطح عملکرد بالایی را حفظ کنند. توما و ناروو (2017) بیان کردند که عملکرد عالی سازمانی یکی از اهداف اصلی سازمان ها است و در سطح جهانی سازمان ها برای دستیابی و حفظ عملکرد عالی تلاش می کنند زیرا یکی از ارکان مهم برای پیشی گرفتن سازمان ها از سایر رقبا است. برای درک عملکرد عالی سازمانی مفهوم تعالی شکل گرفت. تعالی سازمانی، را می توان به عنوان استفاده بهینه از منابع داخلی و خارجی برای برآورده کردن و فراتر رفتن از نیازهای مشتریان و همچنین دستیابی به توسعه تجاری پایدار تعریف کرد (یونیکا ، 2010).
کلمه تعالی در لغت به معنی برتری و بلندپایه شدن است. تعالی سازمانی به استفاده از بهترین شیوه‌های مدیریت مشترک در سازمان‌های با عملکرد بالا اشاره دارد که در صورت اجرای موفقیت‌آمیز، به فرهنگ متعهد به برتری و نتایج پایدار در یک سیستم اندازه‌گیری متعادل کمک می کند(رینگروز ،1970). تعالی سازمانی به عنوان تلاش های مداوم برای ایجاد یک چارچوب داخلی از استانداردها و فرآیندها با هدف مشارکت و ایجاد انگیزه در کارکنان برای ارائه محصولات و خدماتی که نیازهای مشتری را در چارچوب انتظارات تجاری برآورده می کند، تعریف می شود، این عبارت است از دستیابی سازمان به عملکرد برتر ثابت - برای مثال، خروجی هایی که فراتر از برآورده کردن اهداف، نیازها یا انتظارات است(بارناوی ، 2022). یک سازمان گروهی است که تحت رهبری خاص جمع و ترکیب شده تا به عنوان یک موجودیت واحد برای یک هدف خاص عمل کند. در عین حال، تعالی معیاری برای عملکرد دائمی برتر است که بدون نشان دادن نقص یا ضایعات قابل توجه، از الزامات و انتظارات فراتر می رود. تعالی سازمانی به پیشرفت ایجاد شده توسط فرایند مدیریت کیفیت جامع ادامه می یابد که در آن همه سطوح سازمان در بهبود مستمر مشارکت دارند(بارناوی، 2022).
2-4-1 ویژگی های تعالی سازمانی
در چارچوب تعالی بالدریج، ویژگی های تعالی سازمانی عبارتند از:
رهبری
معیار رهبری نشان می دهد که رهبران، به ویژه رهبران ارشد، ضمن تعیین جهت گیری کلی سازمان، چگونه از طریق سامانه های مدیریتی، سازمان را در جهت تحقق اهداف و پایداری آن هدایت می کنند
برنامه ریزی استراتژیک
معیار استراتژی نشان می دهد که سازمان های متعالی چگونه استراتژی ها و خط مشی های پشتیبان را به منظور برآورده کردن نیازها و انتظارات ذینفعان، تدوین، بازنگری می کنند.
تمرکز بر مشتری و بازار
این معیار نشان می دهد که سازمان های متعالی شراکت های بیرونی، تأمین کنندگان و منابع درونی را به منظور پشتیبانی از استراتژی و خط مشی ها و اجرای اثربخش فرآیندها، برنامه ریزی و مدیریت می کنند.
اندازه گیری، تحلیل و مدیریت دانش
تمرکز منابع انسانی/نیروی کارمعیار کارکنان نشان می دهد که سازمان های متعالی چگونه کارکنان خود را به عنوان سرمایه های انسانی ارج می نهند و فرهنگی را ایجاد می کنند که دستیابی به منافع طرفین از طریق همسویی اهداف فردی وسازمانی میّسر شود
مدیریت فرآیند
نتایج کسب و کار(باندی پادیا ، 2016).
2-4-2 معروف ترین مدل های جهانی در تعالی سازمانی
بی پیر (2020) بیان نموده اغلب مدل های جهانی تعالی سازمانی به شرح زیر می باشند:
مدل EFQM ( قدیمی)
مدل تعالی EFQM یک چارچوب تعالی کسب و کار غیر تجویزی برای مدیریت سازمانی است که توسط بنیاد مدیریت کیفیت اروپا ترویج شده و برای کمک به سازمان ها برای رقابتی تر شدن طراحی شده است. صرف نظر از بخش، اندازه، ساختار یا بلوغ، سازمان ها برای موفقیت نیاز به ایجاد سیستم های مدیریتی مناسب دارند. مدل تعالی EFQM ابزاری است برای کمک به سازمان‌ها در انجام این کار با اندازه‌گیری جایی که در مسیر تعالی قرار دارند، کمک به درک شکاف‌ها و ترویج راه‌حل‌ها. مدل تعالی EFQMاز 9 معیار تشکیل شده است.